4-6 yaş çocuklarına etkinlik temelli STEM eğitiminin bilimsel süreç becerilerine etkisinin incelenmesi

https://doi.org/10.24130/eccd-jecs.1967202151290

Yazarlar

Anahtar Kelimeler:

Okul Öncesi Dönem, Bilimsel Süreç Becerileri, Etkinlik Temelli STEM Eğitimi Uygulamaları, STEM.

Özet

Araştırmada, 4-6 yaş grubu çocuklarda etkinlik temelli STEM eğitiminin bilimsel süreç becerilerine etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma grubu, benzeşik örnekleme yöntemi ile belirlenmiş olup; anaokulunda aynı yaş ve benzer gelişim dönemlerinde bulunan çocuklardan iki sınıf tespit edilerek bir sınıf deney (19 çocuk) diğer sınıf kontrol grubu (29 çocuk) olarak toplam 48 çocuk ile oluşturulmuştur. Veri toplama aracı olarak araştırmacının hazırladığı Kişisel Bilgi Formu ve Büyüktaşkapu’nun (2010) geliştirdiği Okul Öncesi Bilimsel Süreç Becerileri Ölçeği uygulanmıştır. Deney grubuna araştırmacı tarafından oluşturulan Etkinlik Temelli STEM Eğitimi Uygulamaları, haftada üç gün olmak üzere, 8 hafta boyunca (24 etkinlik) ve her bir etkinlik için 45 dakika süre ayrılarak uygulanmıştır. Verilerin analizinde deney ve kontrol grupları arası ölçümlerde Mann Whitney U testi, öntest-sontest puan karşılaştırmaları için Wilcoxon İşaret Sıraları testi yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre Etkinlik Temelli STEM Eğitimi Uygulamalarının çocukların bilimsel süreç becerilerini olumlu düzeyde etkilediği görülmüştür.

Yazar Biyografileri

Muhammed Ünal, ANADOLU ÜNİVERSİTESİ

okul öncesi eğitimi bilim uzmanı

Pelin Aksüt, Dr. Öğr. Üyesi, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Okul Öncesi Eğitimi

Dr. Öğr. Üyesi, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Okul Öncesi Eğitimi

Referanslar

Akçay, B. (2019). STEM etkinliklerinin anaokuluna devam eden 6 yaş çocukların problem çözme becerilerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.

Akgündüz, D., & Akpınar, B. C. (2018). Okul Öncesi Eğitiminde Fen Eğitimi Temelinde Gerçekleştirilen STEM Uygulamalarının Öğrenci, Öğretmen ve Veli Açısından Değerlendirilmesi. Yaşadıkça Eğitim Dergisi, 32(1), 1-26.

Akman, B., Üstün, E., & Güler, T. (2003). 6 yaş çocuklarının bilimsel süreçlerini kullanma yetenekleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 11-14.

Alabay, E. (2013). Sciencestart!TM destekli fen eğitim programının 60-72 aylık çocukların bilimsel süreç becerilerine ve bilimsel tutuma güvenme ve yönelme etkisi. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.

Alabay, E., & Özdoğan, İ. M. (2018). Okulöncesi Çocuklara Dış Alanda Uygulanan Sorgulama Tabanlı Bilim Etkinliklerinin Bilimsel Süreç Becerilerine Etkisinin İncelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(3), 481-496.

Alan, Ü. (2020). Okul Öncesi Dönem Çocuklarına Yönelik Geliştirilen STEM Eğitimi Programının Etkililiğinin İncelenmesi. Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.

Altan, E. B., Yamak, H., & Kırıkkaya, E. B. (2016). FeTeMM eğitim yaklaşımının öğretmen eğitiminde uygulanmasına yönelik bir öneri: Tasarım temelli fen eğitimi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 212-232

American Association for the Advancement of Science AAAS (1993). Benchmarks for Science literacy. New York: Oxford University Press. 06.05.2020 tarihinde http://www.project2061.org/publications/bsl/online/index.php?home=true adresinden erişilmiştir.

Andersson, K., & Gullberg, A. (2014). What is science in preschool and what do teachers have to know to empower children?. Cultural studies of science education, 9(2), 275-296. DOI: 10.1007/s11422-012-9439-6.

Ata-Aktürk, A. (2019). Development of a STEM based engineering design curriculum for parental involvement in early childhood education (Doctoral dissertation). Middle East Technical University, Ankara.

Atik, A. (2019). STEM etkinliklerinin bilimsel süreç becerileri üzerine etkisi: 5 yaş örneği. Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi. Trabzon Üniversitesi, Trabzon.

Aydın, T. (2019). STEM uygulamalarının okul öncesi öğrencilerinin bilimsel süreç becerileri ve bilişsel alan gelişimlerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi. Fırat Üniversitesi, Elazığ.

Aykut, Ö. (2006). Bazı değişkenlerin okul öncesi eğitimi öğretmenlerinin fen ve doğa çalışmalarına ilişkin görüşlerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.

Ayvacı, H. Ş. (2010). Okul öncesi dönem çocuklarının bilimsel süreç becerilerini kullanma yeterliliklerini geliştirmeye yönelik pilot bir çalışma. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 4(2), 1-24.

Bal, E. (2018). FeTeMM (Fen, Teknoloji, Mühendislik, Matematik) etkinliklerinin 48- 72 aylık okul öncesi çocuklarının bilimsel süreç ve problem çözme becerileri üzerindeki etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.

Bicer, A., Boedeker, P., Capraro, R.M., & Capraro, M.M. (2015). The effects of STEM PBL on students’ mathematical and scientific vocabulary knowledge. International Journal of Contemporary Educational Research, 2(2), 69-75.

Brenneman, K. (2011). Assessment for Preschool Science Learning and Learning Environments. Early Childhood Research & Practice, 13(1), n1.

Brophy, S. Kleın, S. Portsmore, M., & Rogers, C., 2008. Advancing Engineering Education in P-12 Classrooms. Journal of Engineering Education,369-387.

Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal bilimler için veri ve analizi el kitabı: istatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum. Pegem A Yayıncılık.

Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, K. Ş., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. (12. Basım). Ankara: Pegem.

Büyüktaşkapu, S. (2010). 6 yaş çocuklarının bilimsel süreç becerilerini geliştirmeye yönelik yapılandırmacı yaklaşıma dayalı bir bilim öğretimi programı. Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.

Büyüktaşkapu, S., Çeliköz, N., & Akman, B. (2012). Yapılandırmacı Bilim Eğitimi Programı’nın 6 Yaş Çocuklarının Bilimsel Süreç Becerilerine Etkisi. Eğitim ve Bilim, 37 (165), 276-292.

Bybee, R. W. (2010). What is STEM education? http://science.sciencemag.org/ adresinden erişilmiştir. DOI:10.1126/science.1194998.

Chittleborough, G. D., Treagust, D. F., Mamiala, T. L., & Mocerino, M. (2005). Students’ perceptions of the role of models in the process of science and in the process of learning. Research in Science & Technological Education, 23(2), 195-212.

Civelek, P., & Akamca, G. Ö. (2018). Açık Alan Etkinliklerinin Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Bilimsel Süreç Becerilerine Etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(6), 2011-2020.

Creswell, J. W. (2013). Araştırma deseni: Nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları. (Çev. edt: SB DEMİR) Ankara: Eğiten Kitap.

Çilengir-Gültekin, S. (2019). Okul öncesinde eğitimde drama temelli erken STEM programının bilimsel süreç ve yaratıcı düşünme becerilerine etkisi (Yüksek lisans tezi). Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.

Çorlu, M. A., & Aydin, E. (2016). Evaluation of learning gains through integrated STEM projects. International Journal of Education in Mathematics, Science and Technology, 4(1), 20-29.

Çorlu, M. S., Capraro, R. M., & Capraro, M. M. (2014). Introducing STEM education: Implications for educating our teachers in the age of innovation. Education and Science, 39(171), 74-85.

Deniz-Özgök, A. (2019). 60-75 aylık çocukların STEM etkinliklerinde problem çözme ve bilişsel düşünme becerilerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi. Bahçeşehir Üniversitesi, İstanbul.

Donnelley-Smith, A. R. (2018). Self-efficacy of early childhood teachers in science, technology, engineering, and mathematics (Doctoral dissertation). Available from ProQuest Dissertation and Thesis Database. (Order No. 13420105).

Eshach, H., & Fried, M. N. (2005). Should science be taught in early childhood? Journal of Science Education and Technology, 14(3), 315-336.

French, L. (2004). Science as the center of a coherent, integrated early childhood curriculum. Early Childhood Research Quarterly, 19(1), 138.

Güldemir, S. (2019). Okul öncesi eğitiminde STEM etkinliklerinin yaratıcılığa etkisi. Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Rize.

Güler, T., & Akman, B. (2006). 6 yaş çocuklarının bilim ve bilim insanı hakkındaki görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,31,55-56.

Günşen, G., Fazlıoğlu, Y., & Bayır, E. (2017). STEM Yaklaşımına Dayalı Okul Öncesi Öğretim Uygulama Örneği ve Uygulamanın 5 Yaş Çocukları Üzerine Etkileri. 2017 Bildiri Özetleri Kitabı, 599-600.

Haden, C. A., Jant, E. A., Hoffman, P. C., Marcus, M., Geddes, J. R., & Gaskins, S. (2014). Supporting family conversations and children's STEM learning in a children's museum. Early Childhood Research Quarterly, 29(3), 333-344.

Harlen, W., & Jelly, S. (1989). Developing science in the primary classroom. London.

Haslam, F., & Gunstone, R. (1996). Observation in science classes: Students' beliefs about its nature and purpose. Annual Meeting of the National Association for Research in Science Teaching. St Louis, MO.

Holt, B.G. (1991). Science with young children. Washington. National Association For The Education Of Young Children.

Honey, M., Pearson G., & Schweingruber, H. (2014). STEM integration in K-12 education: status, prospects and an agenda for research. Washington: The National Academic Press.

Ing, M. (2014). Can parents influence children’s mathematics achievement and persistence in STEM careers? Journal of Career Development, 41(2) 87-103.

Jamil, F. M., Linder, S. M., & Stegelin, D. A. (2018). Early childhood teacher beliefs about STEAM education after a professional development conference. Early Childhood Education Journal, 46(4), 409-417.

Johnson, B., & Christensen, L. (2014). Eğitim araştırmaları: nicel, nitel ve karma yaklaşımlar. (Çev. Ed. SB DEMİR) Ankara: Eğiten Kitap.

Kandemir, E.M. (2011). Öğretmenlerin üst düzey bilimsel süreç becerilerini anlama düzeylerinin belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.

Karamustafaoğlu, S., & Kandaz, U. (2006). Okul öncesi dönemde fen etkinliklerinde kullanılan öğretim yöntemleri ve karşılaşılan güçlükler. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(1), 65-81.

Karataş, F. N. (2018). İlk Yıllar eğitim programının (Primary Years Programme) okul öncesine devam eden çocuklardaki Bilimsel Süreç Becerilerine (BSB) etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Kavak, Ş. (2020). STEM Eğitimine Dayalı Etkinliklerin Okul Öncesi Çocukların Temel Bilimsel Süreç Becerilerine Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Çukurova Üniversitesi, Adana.

Kazakoff, E. R., Sullivan, A., & Bers, M. U. (2013). The effect of a classroom-based intensive robotics and programming workshop on sequencing ability in early childhood. Early Childhood Education Journal, 41(4), 245-255.

Kefi, S., Çeliköz, N., & Erişen, Y. (2013). Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin temel bilimsel süreç becerilerini kullanım düzeyleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2 (2), 300-319.

Kıldan, O., & Pektaş, M. (2009). Erken çocukluk döneminde fen ve doğa ile ilgili konuların öğretilmesinde okul öncesi öğretmenlerinin görüşlerinin belirlenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 113-127.

Koray, Ö., Köksal, M.S., Özdemir, M., & Presley, A.İ. (2007). Yaratıcı ve eleştirel düşünme temelli fen laboratuvarı uygulamalarının akademik başarı ve bilimsel süreç becerileri üzerine etkisi. İlköğretim Online, 6(3), 377-389.

Kumtepe, E. G., Kaya, S., & Kumtepe, A. T. (2009). The effects of kindergarten experiences on children's elementary science achievement. İlköğretim Online, 8(3).

Kuru, N., & Akman, B. (2017). Okul öncesi dönem çocuklarının bilimsel süreç becerilerinin öğretmen ve çocuk değişkenleri açısından incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 42(190).

Lamb, R., Akmal, T., & Petrie, K. (2015). Development of a cognition”priming model describing learning in a STEM classroom. Journal of Research in Science Teaching, 52(3), 410-437.

Lippard, C. N., Lamm, M. H., Tank, K. M., & Choi, J. Y. (2019). Pre-engineering Thinking and the Engineering Habits of Mind in Preschool Classroom. Early Childhood Education Journal, 47(2), 187-198.

MacDonald, A., Huser, C., Sikder, S., & Danaia, L. (2019). Effective early childhood STEM education: Findings from the Little Scientists evaluation. Early Childhood Education Journal, 1-11. https://doi.org/10.1007/s10643-019-01004-9

MEB (2013). (36-72 Aylık) Okul Öncesi Eğitim Programı. Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. Ankara.

Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. SAGE.

National Research Council (1996). National science education standards. Washington, D.C.: National Academy Press.

Öcal, S. (2018). Okul Öncesi Eğitime Devam Eden 60-66 Ay Çocuklarına Yönelik Geliştirilen STEM Programının Çocukların Bilimsel Süreç Becerilerine Etkisinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.

Özkan, B. (2015). 60-72 Aylık Çocuklar İçin Bilimsel Süreç Becerileri Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Beyin Temelli Öğrenmeye Dayanan Fen Programının Bilimsel Süreç Becerilerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

P21 (2017) The Partnership for 21st Century Learning. 19.04.2020 tarihinde www.p21.org adresinden alınmıştır.

Park, D. Y., Park, M. H., & Bates, A. B. (2018). Exploring young children’s understanding about the concept of volume through engineering design in a STEM activity: A case study. International Journal of Science and Mathematics Education, 16(2), 275-294.

Ramey-Gassert, L. (1997). Learning science beyond the classroom. The Elementary School Journal, 97(4), 433-450.

Sağırekmekçi, H. (2016). Tahmin-gözlem-açıklama stratejisine dayalı fen ve doğa etkinliklerinin, bilimsel süreç becerilerine ve bilişsel alan yeteneklerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Hatay.

Saleh, T. A. (2017). In-training teachers' knowledge, self-efficacy, and confidence in integrating science, technology, engineering, and math in early childhood education settings (Master’s thesis). Available from ProQuest Dissertation and Thesis Database. (Order No. 10111641).

Strong, M. G. (2013). Developing elementary math and science process skills through engineering design instruction. Master Thesis, Hofstra University.

Şahin, F., Güven, İ., & Yurdatapan, M. (2011). Proje tabanlı eğitim uygulamalarının okul öncesi çocuklarında bilimsel süreç becerilerinin gelişimine etkisi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 157-176.

Şahin, F., Yıldırım, M., Sürmeli, H., & Güven, İ. (2018). Okul öncesi öğrencilerinin bilimsel süreci becerilerinin değerlendirilmesi için bir test geliştirme çalışması. Bilim, Eğitim, Sanat ve Teknoloji Dergisi (BEST Dergi), 2(2), 124-138.

Şahin, S., Özgenol, Y., Akbulut, B., Hascandan, B., & Güley, A. (2014). Okul Öncesi Eğitimde STEM uygulamalarına Yönelik Öğretmen Görüşleri. International Conference On Education In Mathetmatics, Science & Technology, 544-548. Konya.

Tan, M., & Temiz, B. K. (2003). Fen öğretiminde bilimsel süreç becerilerinin yeri ve önemi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 13 (1), 89-101.

Tekerci, H., & Kandır, A. (2017). Effects of the Sense-Based Science Education Program on Scientific Process Skills of Children Aged 60-66 Months. Eurasian Journal of Educational Research, 17 (68), 239-254.

Tippett, C. D., & Milford, T. M. (2017). Findings from a pre-kindergarten classroom: Making the case for STEM in early childhood education. International Journal of Science and Mathematics Education, 15(1), 67-86.

Toprakkaya, İ. M. (2016). 55-72 Aylık Çocuklara Dış Alanda Uygulanan Sorgulama Tabanlı Bilim Etkinliklerinin Bilimsel Süreç Becerilerine Etkisinin İncelenmesi Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi. Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Trundle, K. C., & Saçkes, M. (Eds.). (2015). Research in early childhood science education. Springer.

Uğraş, M. (2017). Okul öncesi öğretmenlerinin STEM uygulamalarına yönelik görüşleri. Eğitimde Yeni Yaklaşımlar Dergisi 1(1), 39-54.

Uyanık-Balat, G., & Günşen, G. (2017). Okul öncesi dönemde STEM yaklaşımı. The Journal of Academic Social Science, 5(47), 337-348.

Ünal, M., & Akman, B. (2006). Okul öncesi öğretmenlerinin fen eğitimine karşı gösterdikleri tutumlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 251-257.

Üret, A. (2019). STEM eğitiminin 5 yaş çocuklarının yaratıcılıkları üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.

Vurucu, C. (2019). Erken çocukluk döneminde bilim ve mühendislik uygulamalarının öğrencilerin bilimsel süreç becerilerine, karar verme ve problem çözme becerilerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.

Yağcı, M. (2016). Okul öncesi dönem çocuklarının bilimsel süreç becerilerinin gelişmesinde doğa ve çevre uygulamalarının etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.

Yamak, H., Bulut, N. & Dündar, S. (2014). 5. sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç becerileri ile fene karşı tutumlarına FeTeMM etkinliklerinin etkisi. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(2), 249-265.

Yıldırım, B. & Altun, Y. (2015). STEM eğitim ve mühendislik uygulamalarının fen bilgisi laboratuvar dersindeki etkilerinin incelenmesi. El-Cezeri Journal of Science and Engineering, 2(2).

Yayınlanmış

2021-05-02

Nasıl Atıf Yapılır

Ünal, M., & Aksüt, P. (2021). 4-6 yaş çocuklarına etkinlik temelli STEM eğitiminin bilimsel süreç becerilerine etkisinin incelenmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 5(1), 109–134. https://doi.org/10.24130/eccd-jecs.1967202151290

Sayı

Bölüm

Araştırma Makaleleri