NöroPLAY Yönteminin İzleminde Kullanılan NöroPLAY Oyun Davranış Değerlendirme Ölçeği ve NöroPLAY Ebeveyn Oyun Davranış Değerlendirme Ölçeğinin Geliştirilmesi

https://doi.org/10.24130/eccd-jecs.1967202151333

Yazarlar

Anahtar Kelimeler:

Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Çocuk, Otizm, Oyun, Ebeveyn Oyun Davranışları

Özet

Bu araştırmada NöroPLAY yönteminin izleminde NöroPLAY Oyun Davranışı Değerlendirme Ölçeği ve NöroPLAY Ebeveyn Oyun Davranışı Değerlendirme Ölçeğinin geliştirilmesi amaçlanmıştır.  Çalışma grubu 18-42 ay aralığında olan 91 çocuktan oluşmaktadır. Ölçeklerin yapı geçerliliklerini belirleyebilmek amacıyla açımlayıcı faktör analizi yöntemi kullanılmıştır. Maddelerin bulundukları yapıya hizmet etme derecelerinin incelenmesi için düzeltilmiş madde -toplam korelasyonu değerlendirilmiştir. Ölçek puanlarının güvenirliğinin değerlendirilmesinde Cronbach alfa ve McDonald omega güvenirlik katsayıları kullanılmıştır. Ölçeklerin yapısı ile ilgili kanıtlar elde edildikten sonra hatırlanma etkisini de ortadan kaldırmak amacıyla altı ay sonra aynı örneklemden tekrar veri toplanarak yapının doğrulanması amacıyla doğrulayıcı faktör analizi gerçekleştirilmiştir. Doğrulayıcı faktör analizi gerçekleştirilirken veri çoklu normal dağılım göstermediği için kestirim yöntemi olarak güçlü maksimum olabilirlik (robust maximum likelihood) yöntemi kullanılmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda elde edilen uyum indeksi değerleri, faktör yük değerleri ve hata varyansları incelenerek model veri uyumu değerlendirilmiştir. Öçeklerden elde edilen ölçümlerin geçerli ve güvenilir olduğu ortaya konulmuştur.

Referanslar

Aksoy, A.B. & Dere Çiftçi H. (2014). Erken çocukluk döneminde oyun. Ankara: Pegem Yayıncılık.

Aldred, C., Taylor, C., Wan, M. W., & Green, J. (2018). Using video feedback strategies in parent-mediated early autism intervention. In Handbook of Parent-Implemented Interventions for Very Young Children with Autism (pp. 221-239). Springer, Cham.

American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (DSM-5 ®). American Psychiatric Pub.

Bradshaw, J., Koegel, L. K., & Koegel, R. L. (2017). Improving functional language and social motivation with a parent-mediated intervention for toddlers with autism spectrum disorder. Journal of Autism and Developmental Disorders, 47(8), 2443-2458. DOI: 10.1007/s10803-017-3155-8

Bussanich, P., Hartley, S. L., & Bolt, D. (2017). Parental attributions for positive behaviours in children with autism spectrum disorder. Journal of Intellectual Disability Research, 61(7), 643-655. https://doi.org/10.1111/jir.12373

Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. (13. Baskı). Ankara: Pegem Akademi

Büyüköztürk, Ş. Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., &Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.

Case-Smith J, Kuhaneck HM, (2008). Play preferences of typically developing children and children with developmental delays between ages 3 and 7 years. OTJR: Occupation, Participation and Health, 28(1), 19-29. https://doi.org/10.3928/15394492-20080101-01

Charman, T., Baron-Cohen, S., Swettenham, J., Baird, G., Drew, A., & Cox, A. (2003). Predicting language outcome in infants with autism and pervasive developmental disorder. International Journal of Language & Communication Disorders, 38(3), 265-285. DOI: 10.1080/136820310000104830

Crocker. L., & Algina. J. (1986). Introduction to classical and modern test theory. Philadelphia: Harcourt Brace Jovanovich College Publishers.

Çokluk. Ö., Şekercioğlu. G., & Büyüköztürk. Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları. (1. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.

Dammann, C., Althoff, C., Hope, S., & Ausderau, K. (2017). Parent-mediated interventions with children with autism spectrum disorder: A systematic review. American Journal of Occupational Therapy, 71(4_Supplement_1), 7111515226p1-7111515226p1. DOI: 10.5014/ajot.2019.030015

Ekici, B. & Bıçakçı, M.Y. (2017). Nöroplay yöntemi. 2.Baskı. Ankara: Ekinoks Yayınevi.

Ekici, B., Bıçakçı, M.Y., Gürkan, E.N., Unay, Ö.S. & Tatlı, B. (2019). Otizmde Ebeveyn Aracılı Yoğun Müdahale Yöntemi Nöroplay. Journal of the Child/Cocuk Dergisi, 19(3), 158-162.

Ekici, B., Bıçakçı, M. Y., Dursun, S. Ş., Kutlu, F., & Gürkan, E. N. (2018). Investıgatıon of the effect of neuroplay method on developmental processes of chıldren wıth autısm spectrum dısorders and parental ınteractıons. People: International Journal of Social Sciences, 4(3). 1830-1849. doı: https://doi.org/10.20319/pijss.2019.43.18301849

Ekici, B., Konuk, F. K., Dursun, Ş. S., Unay, Ö. S., & Tatlı, B. (2020). Neuroplay method combined with home-based Ayres sensory integration for autism: A case report. Journal of Surgery and Medicine, 4(3), 246-247.

Emmons, P. & Anderson, L, (2005). Understanding sensory dysfunction: learning, development and sensory dysfunction in autism spectrum disorders, ADHD, learning disabilities and bipolar disorder. Jessica Kingsley Publishers.

Flippin, M., & Watson, L. R. (2018). Parental broad autism phenotype and the language skills of children with autism spectrum disorder. Journal of autism and developmental disorders, 48(6), 1895-1907. doi: 10.1007/s10803-017-3431-7

Frost, K. M., Russell, K. and Ingersoll, B. (2021). Using qualitative content analysis to understand the active ingredients of a parent-mediated naturalistic developmental behavioral intervention. Autism, https://doi.org/10.1177/13623613211003747

Gassaloğlu, S. İ., Baykara, B., Avcil, S., & Demiral, Y. (2016). Çocukluk Otizmi Derecelendirme Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenilirlik Çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 27(4), 266-274.

Ginn, N. C., Clionsky, L. N., Eyberg, S. M., Warner-Metzger, C., & Abner, J. P. (2017). Child-directed interaction training for young children with autism spectrum disorders: Parent and child outcomes. Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology, 46(1), 101-109. DOİ: 10.1080/15374416.2015.1015135

Green, J. Pickles, A. Pasco, G., Bedford, R., Wan, M.W., Elsabbagh, M. & Charman, T, (2017). Randomisedtrial of a parent”mediated intervention for infants at high risk for autism: longitudinal outcomes to age 3 years. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 58(12), 1330-1340. DOİ: 10.1111/jcpp.12728

Green, J., Charman, T., McConachie, H., Aldred, C., Slonims, V., Howlin, P., ... & Barrett, B. (2010). Parent-mediated communication-focused treatment in children with autism (PACT): a randomised controlled trial. The Lancet, 375(9732), 2152-2160. DOİ: 10.1016/S0140-6736(10)60587-9

Hamm, E.M., Mistrett, S.G. & Ruffino, A.G. (2005). Play outcomes and satisfaction with toys and technology of young children with special needs. Journal of Special EducationTechnology, 21(1), 29-35. https://doi.org/10.1177/016264340602100103

Ingersoll, B.R., Wainer, A.L, (2013). Pilot study of a school-based parent training program for preschoolers with ASD. Autism, 17(4), 434-448. https://doi.org/10.1177/1362361311427155

Kasari C, Sigman M, Mundy P, Yirmiya N, (1988). Caregiver interactions with autistic children. Journal of Anormal Child Psychology, 16(1), 45-56. https://doi.org/10.1007/BF00910499

Kasari, C., Gulsrud, A.C., Wong, C., Kwon, S. & Locke, J. (2010). Randomized controlled caregiver mediated join tengagement intervention for toddlers with autism. Journal of Autism And Developmental Disorders, 40(9), 1045-1056. DOİ: 10.1007/s10803-010-0955-5

Kasari, C., Lawton, K., Shih, W., Barker, T.V., Landa, R., Lord, C. & Şentürk, D. (2014). Caregiver-mediated intervention for low-resourced preschoolers with autism: An RCT. Pediatrics, 134(1), e72-e79. DOI: 10.1542/peds.2013-3229

Kasari, C., Gulsrud, A., Paparella, T., Hellemann, G. & Berry, K. (2015). Randomized comparative efficacy study of parent-mediated interventions for toddlers with autism. Journal Of Consulting And Clinical Psychology, 83(3), 554. DOİ: 10.1037/a0039080

Kline. P. (1994). An easy guide to factor analysis. New York: Routledge.

Liao, S. T., Hwang, Y. S., Chen, Y. J., Lee, P., Chen, S. J., & Lin, L. Y. (2014). Home-based DIR/Floortimeâ„¢ intervention program for preschool children with autism spectrum disorders: Preliminary findings. Physical & Occupational Therapy İn Pediatrics, 34(4), 356-367. DOI: 10.3109/01942638.2014.918074

Parsons, D., Cordier, R., Vaz, S., & Lee, H. C. (2017). Parent-mediated intervention training delivered remotely for children with autism spectrum disorder living outside of urban areas: Systematic review. Journal of Medical Internet Research, 19(8), e198. DOI: 10.2196/jmir.6651

Pickles, A., Le Couteur, A., Leadbitter, K., Salomone, E., Cole-Fletcher, R., Tobin, H., ... & Aldred, C. (2016). Parent-mediated social communication therapy for young children with autism (PACT): long-term follow-up of a randomised controlled trial. The Lancet, 388(10059), 2501-2509. DOI: 10.1016/S0140-6736(16)31229-6

Rahman, A., Divan, G., Hamdani, S.U., Vajaratkar, V., Taylor, C., Leadbitter, K. & Patel, V. (2016). Effectiveness of the parent-mediated intervention for children with autism spectrum disorder in South Asia in India and Pakistan (PASS): a randomised controlledtrial. The Lancet Psychiatry, 3(2), 128-136. doi: 10.1016/S2215-0366(15)00388-0.

Salvucci, S., Walter, E., Conley, V., Fink, S., & Saba, M. (1997). Measurement error studies at the National Center for Education Statistics (NCES). Washington D. C.: U. S. Department of Education.

Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.

Schertz, H.H., Odom, S.L., Baggett, K.M. & Sideris, J.H. (2013). Effects of join tattention mediated learning for toddlers with autism spectrum disorders: An initial randomized controlled study. Early Childhood Research Quarterly, 28(2), 249-258. 10.1016/j.ecresq.2012.06.006

Schopler, E., Reichler, R. J., DeVellis, R. F., & Daly, K. (1980). Toward objective classification of childhood autism: Childhood Autism Rating Scale (CARS). Journal of Autism And Developmental Disorders, 10(1):91-103. DOI: 10.1007/BF02408436

Schultz, T. R., Schmidt, C. T., & Stichter, J. P. (2011). A review of parent education programs for parents of children with autism spectrum disorders. Focus On Autism And Other Developmental Disabilities, 26(2), 96-104. https://doi.org/10.1177/1088357610397346

Shire, S.Y., Chang, Y.C., Shih, W., Bracaglia, S., Kodjoe, M. & Kasari, C, (2017). Hybrid implementation model of community”partnered early intervention for toddlers with autism: A randomizedtrial. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 58(5), 612-622. DOI: 10.1111/jcpp.12672

Siller, M., Hutman, T., & Sigman, M. (2013). A parent-mediated intervention to increase responsive parental behaviors and child communication in children with ASD: A randomized clinical trial. Journal of Autism and Developmental Disorders, 43(3), 540-555. doi: 10.1007/s10803-012-1584-y

Stadnick, N. A., Stahmer, A., & Brookman-Frazee, L. (2015). Preliminary effectiveness of Project ImPACT: A parent-mediated intervention for children with autism spectrum disorder delivered in a community program. Journal of autism and developmental disorders, 45(7), 2092-2104. DOI: 10.1007/s10803-015-2376-y

Tabachnick. B. & Fidell. L. (2007). Using multivariate statistics. Boston: Allyn and Bacon.

Tonge, B. J., Bull, K., Brereton, A., & Wilson, R. (2014). A review of evidence-based early intervention for behavioural problems in children with autism spectrum disorder: the core components of effective programs, child-focused interventions and comprehensive treatment models. Current Opinion in Psychiatry, 27(2), 158-165. doi: 10.1097/YCO.0000000000000043.

Yamaner F, (2001). Beden eğitimi ve sporda temel ilkeler. Bursa:Ekin Kitabevi.

Yayınlanmış

2021-05-02

Nasıl Atıf Yapılır

Yıldız Bıçakçı, M., Ekici, B., Aksu, Şerife S., Kutlu Konuk, F., Gürkan Tazegül, E. N., & Unay, Öykü S. (2021). NöroPLAY Yönteminin İzleminde Kullanılan NöroPLAY Oyun Davranış Değerlendirme Ölçeği ve NöroPLAY Ebeveyn Oyun Davranış Değerlendirme Ölçeğinin Geliştirilmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 5(1), 228–254. https://doi.org/10.24130/eccd-jecs.1967202151333

Sayı

Bölüm

Araştırma Makaleleri

Aynı yazar(lar)ın dergideki en çok okunan makaleleri