Erken çocukluk döneminde iki dilliliğin çocukların alıcı ve ifade edici dil gelişimine etkisinin incelenmesi
Anahtar Kelimeler:
İki dillilik, Dil gelişimi, Alıcı dil, İfade edici dilÖzet
Bu araştırmada erken çocukluk döneminde iki dilliliğin çocukların alıcı ve ifade edici dil gelişimine etkisinin incelenmesi hedeflenmiştir. Araştırma Adıyaman ilinde 2-7 yaş aralığındaki ikidilli ve tek dilli 120 (60+60) çocuk ile yürütülmüştür. Veri toplamada, kişisel bilgi formu ve Türkçe Erken Dil Gelişim Testi (TEDİL) kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizi için uygun istatistik program kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; iki dilli ve tek dilli çocukların alıcı ve ifade edici dil becerileri karşılaştırılmış ve gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmada her iki grubun dil gelişimlerine etki edebilecek diğer faktörler de ele alınmıştır. Bu faktörlerden; yaş, cinsiyet, baba eğitim düzeyi, kardeş sayısı, kardeşler arasındaki sıra sayısı, okul durumu, kitap okuma sıklığı, ekran kullanım süresi açısından anlamlı fark bulunmazken, çocukların yaşadığı yer, anne eğitim durumu, anne ve baba mesleği, aile yapısı, çocukla kitap okuma sıklığı, ekran kullanma yaşı ve ekranı kiminle kullandığı değişkenleri açısından iki grup arasında anlamlı fark oluştuğu belirlenmiştir.
Referanslar
Büyüköztürk, Ş. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
Büyükbaykal, G. (2007). ‘‘Televizyonun çocuklar üzerindeki etkileri’’. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi| Istanbul University Faculty Of Communication Journal, (28): 31-44.
Byers-Heinlein, K., Fennell, C.T., Werker, J.F. (2013). ‘‘The development of associative word learning in monolingual and bilingual infants. Bilingualism’’: Language And Cognition, 16(1): 198-205.
Canan, N. (2012). ‘‘Okul Öncesi Dönem Çocuklarda İki Dilliliğin Zihin Kuramı Gelişimi Üzerine Etkisi’’. Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Doğan, H. (2017). ‘‘İki Dilli Öğrencilerin Türkçe Yazılı Anlatım Becerilerinin Geliştirilmesine Yönelik Bir Araştırma (Şanlıurfa Örneği)’’. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Erdoğan, S., Şimşek Bekir, H., Erdoğan Aras, S. (2005). ‘‘Alt sosyoekonomik bölgelerde ana sınıfına devam eden 5-6 yaş grubundaki çocukların dil gelişim düzeylerine bazı faktörlerin etkisinin incelenmesi’’. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14 (1): 231-46.
Erdoğan, N.I., Şimşek, Z.C., Canbeldek, M. (2017). ‘‘Ev merkezli diyaloğa dayalı okumanın 4-5 yaş çocuklarının dil gelişimine olan etkileri’’. GEFAD, 37(2): 789-809.
Kalan, Ö.G. (2010). ‘‘Medya okuryazarlığı ve okul öncesi çocuk: ebeveynlerin medya okuryazarlığı bilinci üzerine bir araştırma’’. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi| Istanbul University Faculty Of Communication Journal, 1(39): 59-73.
Karaca, Y., Pekyaman, A., Güney, H. (2007). ‘‘Ebeveynlerin televizyon reklam içeriklerinin çocuklar üzerindeki etkilerini etik açıdan algılamalarına yönelik bir araştırma’’. Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2): 233-50.
Karslı, Y. (2015). ‘‘Bilişsel Esneklik, İki Dillilik ve Üstbilişsel Kararlar Arasındaki Gelişimsel Bağlantılar’’. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Kol, S. (2011). ‘‘Erken çocuklukta bilişsel gelişim ve dil gelişimi’’. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (SUEFD), 21: 1-21.
Koşan, Y. (2015). ‘‘Okul Öncesi Eğitimin İki Dilli Çocukların Okula Hazır Bulunuşluklarına Etkisinin İncelenmesi’’. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Köktürk, Ş., Eyri, S. (2013). ‘‘Dilbilim ve göstergebilim: Ferdinand De Saussure ve göstergebilimi anlamak’’. SAÜ Fen-Edebiyat Dergisi, 2: 123-36.
Morris, C. (2002). Psikolojiyi Anlamak. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları ( Aktr. Canan, N. 2012).
Ping, M.T. (2014). ‘‘Group interactions in dialogic book reading activities as a language learning context in preschool’’. Learning, Culture And Social Interaction, 3(2): 146-58.
Sağlam, M. (2015). ‘‘Bebeklik dönemi gelişiminde işitme algısı’’. İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 4 (1): 26-31.
Seçer, İ. (2017). SPSS ve LISREL ile Pratik Veri Analizi Analiz ve Raporlaştırma. Ankara: Anı Yayınları.
Şeker, P.T. (2010). ‘‘Okul Öncesi Dönemde Yabancı Dil Öğretiminin Dilsel Gelişim Alanına Katkılarının İncelenmesi’’. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Tetik, G., Erdoğan, N.I. (2017). ‘‘Diyaloğa dayalı okumanın 48-60 aylık çocukların dil gelişimine etkisi’’. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(2): 535-50.
Temiz, G. (2002). ‘‘Okulöncesi Eğitimin Çocuğun Dil Gelişimine Olan Etkisi’’. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Topbaş, S., Güven S. (2013). Test Of Early Languge Development-Third Edition (Teld-3), Türkçe Erken Dil Gelişim Testi (TEDİL), Kullanım Kılavuzu. Ankara: Detay Yayıncılık.
Tulu, Y. (2009). ‘‘Ana Dili Türkçe Olan ve Ana Dili Türkçe Olmayan (İki Dilli) 4-7 Yaş Çocukların Dil Düzeylerine Etki Eden Faktörlerin İncelenmesi’’. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Tümkan, F. (2007). ‘‘Televizyondaki şiddetin çocuk üzerindeki etkisi’’. KKTC Milli Eğitim Dergisi, 1: 67-88.
Url:1. Languages of the World. 14 Mayıs 2019 tarihinde https://www.ethnologue.com/country/tr adresinden erişildi.
Yavuzer, H. (2016). Çocuk Psikolojisi, İstanbul: Remzi Kitabevi.
Yüksel, B., Yaşar, M.C. (2010). ‘‘Acquisition of Turkish of Russian-Turkish bilingual children in early childhood’’. Journal Of Human Sciences, 7(1): 635-46.