STEM etkinliklerinin okul öncesi öğrencilerinin yaratıcı düşünmesine etkisi

https://doi.org/10.24130/eccd-jecs.1967202152295

Yazarlar

Anahtar Kelimeler:

Okul öncesi eğitimi, STEM eğitimi, Mühendislik tasarım, Yaratıcı düşünme

Özet

Bu çalışmanın amacı, okul öncesi eğitimi 5-6 yaş grubu öğrencilerine yönelik mühendislik tasarıma dayalı STEM etkinlikleri geliştirmek ve bu STEM etkinliklerinin öğrencilerin yaratıcı düşünmesine etkisini tespit etmektir. Araştırmada yöntem yarı deneysel desen benimsenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, 5-6 yaş grubu sınıflarında öğrenim gören deney grubu ve kontrol grubu olmak üzere toplam 60 öğrenci oluşturmaktadır. Çalışmada 6 STEM etkinliği geliştirilmiş, her bir etkinlik toplam 8 haftalık süreçte uygulanmıştır. Araştırmada Torrance Yaratıcı Düşünme Testi Şekilsel Form A ve B ve saha notları veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, STEM etkinliklerinin okul öncesi 5-6 yaş grubu çocukların yaratıcılık düzeyleri; orijinallik, akıcılık, zenginleştirme, başlıkların soyutluluğu ve erken kapamaya direnç boyutlarında anlamlı derecede arttırdığı saptanmıştır.

Yazar Biyografileri

Sinem Güldemir, Milli Eğitim Bakanlığı

fen bilimnleri eğitimi, okulöncesi eğitimi, STEM eğitimi

Sinan Çınar, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi

Disiplinler arası eğitim, Fen bilimleri eğitimi, Mühendislik tasarım dayalı STEM eğitimi, Biyomimikri

Referanslar

Alan, Ü. (2020). Okul öncesi dönem çocuklarına yönelik geliştirilen STEM eğitimi programının etkililiğinin incelenmesi. Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara, Türkiye, 280 s.

Akdağ, F., Güneş, T. (2017). Enerji konusunda yapılan STEM uygulamaları ile ilgili fen lisesi öğrenci ve öğretmen görüşleri. International Journal of Social Sciences and Education Research. 3(5), 1643-1656.

Aktürk, A., ve Demircan, H. (2017). Okul öncesi dönemde STEM ve STEAM eğitimine yönelik çalışmaların incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 757-776.

Aslan, E. (2001). Torrance yaratıcı düşünce testinin Türkçe versiyonu. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 14, 19-40.

Aslan, A.E., Aktan, E., ve Kamaraj, I. (1997). “Anaokulu Eğitiminin Yaratıcı Düşünce Üzerindeki Etkisine Yönelik Bir Uygulama.” IV. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresinde bildiri. Ankara Üniversitesi, Ankara

Atay, Z. (2009). Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 5-6 öğrencilerinin yaş, cinsiyet ve ebeveyn eğitim durumlarına göre incelenmesi: Ereğli örneği. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya, Türkiye, 78 s.

Atik, A. (2019). STEM etkinliklerinin bilimsel süreç becerileri üzerine etkisi: 5 yaş örneği. Yüksek Lisans Tezi. Trabzon Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Trabzon, Türkiye, 237 s.

Atman, C.J., Yasuhara, K., Adams, R.S., Barker, T.J., Turns, J., Rhone, E., 2008. Breadth in problem scoping: a comparison of freshman and senior engineering students. International Journal of Engineering Education, 42, 234–245.

Balat, G., ve Günşen, G. (2017). Okul öncesi dönemde STEM yaklaşımı. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(42), 337-348.

Billiar, K., Hubelbank, J., Oliva, T., Camesano, T., 2014. Teaching STEM by design. Advances İn Engineering Education, 4(5), 1-21.

Brunsell, E. (2012). Integrating engineering and science in your classroom. Arlington, VA: NSTA Press.

Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık

Ceran, S. (2010). Yaratıcı düşünme teknikleri ile geliştirilen fen etkinliklerinin öğrenci başarısı ve tutumuna etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya, Türkiye, 130 s.

Ceylan, S. (2014). Ortaokul Fen Bilimleri Dersindeki Asitler ve Bazlar Konusunda Fen, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik Yaklaşımı ile Öğretim Tasarımı Hazırlanmasına Yönelik Bir Çalışma. Yüksek Lisans Tezi. Uludağ Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa, Türkiye, 260 s.

Chalufour, I., Hoisington, C., Moriarty, R., Winkour, J. and Worth, K.(2004). The science and mathematics of building structures. Science and Children, 41(4), 30-34.

Clements D. H., and Sarama J. (2016). The Future of ChildrenStarting Early: Education from Pre Kindergarten to Third Grade, 26(2), 75-94

Çalışandemir, F., ve Bayhan P. (2011). Anasınıfı çocuklarının çoklu zeka alanlarının gelişimine deney yöntemiyle verilen eğitimin etkisinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(9), 180 -207.

Çakır, Z., Yalçın, S., ve Yalçın, P. (2019). Montessori yaklaşımı temelli STEM etkinliklerinin okul öncesi öğretmen adaylarının yaratıcılık becerilerine etkisi. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 4(2), 392-409.

Çeliköz, N. (2017). Okul öncesi dönem 5-6 yaş çocuklarının yaratıcılık düzeylerinin incelenmesi.Yıldız Journal of Educatıonal Research, 2(1), 1-125.

Çetingöz, D. (2012). Ana sınıfı öğretmenlerinin yaratıcı etkinlikler planlamaya ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Mersin University Journal of the Faculty of Education, 8(2), 1-10.

Cropley, A, J. (2001). Creativity in Education and Learning. London: Kogan Page

Davaslıgil, Ü. (1994). Yüksek Gizilgüce Sahip Lise Öğrencilerinin Yaratıcılıkları Üzerine Deneysel Bir Araştırma. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6, 53-68.

Doppelt, Y., Mehalik, M. M., Schunn, C. D., Silk, E., and Krysinski, D. (2008). Engagement and achievements: a case study of design-based learning in a science context. Journal of Technology Education, 19(2), 22-39.

Dursun, M., ve Ünüvar, P. (2011). Okul öncesi eğitim döneminde yaratıcılığı engelleyen durumlara ilişkin ebeveyn ve öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(21), 110 -133.

Ekiz, D. (2003). Eğitimde araştırma yöntem ve metodlarına giriş: nitel, nicel ve eleştirel kuram metodojileri. Ankara: Anı Yayıncılık.

Engineering is Elementary [EİE](2018). The Engineering Design Process. 2 Kasım 2017 tarihinde

https://eie.org/ adresinden erişildi.

Engineering For Kids of Malaysia(2018). How our hands-on teaching structure can benefit your kids. 29 Kasım 2017 tarihinde https://www.efk.com.my/ adresinden erişildi.

Eroglu, S., ve Bektas, O. (2016). Ideas of science teachers took stem education about STEM based activities. Journal of Qualitative Research in Education, 4(3), 43-67.

Felix, A.L., Bandstra, J.Z., and Strosnider, W.H.J. (2010, January, 16-19). Design-Based Science for STEM student recruitment and teacher professional development. Midatlantic American Society for Engineering Education Conference, Philadelphia.

Fortus, D., Dershimer, C., Krajcik, J., Marx, W., ve Naaman, R. (2004). Design-Based science and student learning, Journal of Research in Science Teaching, 4(1), 108-110.

Fox, J.E., and Schirrmacher, R. (2014). Çocuklarda sanat ve yaratıcılığın gelişimi. (A.Aral çev.) Ankara: Nobel Yayıncılık

Gilliam, M., Jagoda, P., Fabiyi, C., Lyman, P., Hill, B., Bouris, A., 2017. Alternate reality games as an ınformal learning tool for generating STEM engagement among underrepresented youth. Qualitative Evaluation of the Source, Journal of Science Education and Technology, 3, 295-308.

Hacıoğlu, Y., Yamak, H., ve Kavak, N. (2016). Mühendislik tasarım temelli fen eğitiminin fen bilgisi öğretmen adaylarının bilimsel yaratıcılıklarına etkisi. Educational Researches and Publications Association (ERPA) International Congress on Education 2016, 132-132.

Hoisington, C., and Winokur, J. (2015). Reprinted with permission from Science and Children. National Science Teachers Association, 53(1), 44-51

İnce, K., Mısır, M., Küpeli, M., ve Fırat., A. (2018). 5. Sınıf Fen Bilimleri dersi Yer Kabuğunun Gizemi ünitesinin öğretiminde STEM temelli yaklaşımın öğrencilerin problem çözme becerisi ve akademik başarısına etkisinin incelenmesi. Journal of STEAM Education Bilim, Teknoloji, Mühendislik, Matematik ve Sanat Eğitimi Dergisi, 1(1), 64-78.

Kanter, D., 2010. Doing the project and learning the content: designing project-based science curricula for meaningful understanding. Science Education, 94, 525–551.

Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.

Massachusetts Department of Education(2006). Massachusetts science and technology engineering curriculum framework. 25 Kasım 2017 tarihinde http://www.doe.mass.edu/frameworks/scitech adresinden erişildi.

Mentzer, N. (2011). High school engineering and technology education integration through design challenges. Journal of STEM Teacher Education, 48(2), 103-136.

MEB, (2013). Okul öncesi eğitim programı. Ankara, Türkiye, 114 s.

MEB, (2016). STEM Eğitim Raporu. İstanbul, Türkiye, 28 s.

MEB, (2019). Kazanım Merkezli STEM Uygulamaları. Ankara, Türkiye, 43 s.

Moomaw, S. (2013) Teaching STEM in Preschool and Kindergarten: Activities for intergrading Science,

Technology, Engineering, and Mathematics. St Paul, MN: Redleaf Press.

National Council for Teacher Education, 2012. A framework for K-12 science education: Practices, crosscutting concepts, and core ideas. Washington National Academies Press. 14, 43-64.

National Aeronautics and Space Administration, (2018). STEM Lessons From Space: Engineering.24 Kasım 2017 tarihinde https://www.nasa.gov/audience/foreducators/stem-on-station/engineering adresinden erişildi.

Oğuzkan, Ş., Demiral, Ö., ve Tür, G. (2001). Okul öncesinde yaratıcı çocuk etkinlikleri. İstanbul: Ya-Pa Yayıncılık

Öncü, T. (2003). Torrance Yaratıcı Düşünme Testleri-Şekil Testi aracılığıyla 12-14 yaşları arasındaki çocukların yaratıcılık düzeylerinin yaş ve cinsiyete göre karşılaştırılması, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi, 43(1), 98-124.

Özçelik, A., ve Akgündüz, D. (2018). Üstün/özel yetenekli öğrenciler için okul dışı STEM

eğitiminin değerlendirilmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 334–351.

Özerbaş, M. A. (2011). Yaratıcı düşünme öğrenme ortamının akademik başarı ve bilgilerin kalıcılığa etkisi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(3), 675-705.

Polat, Ö., ve Bardak, M. (2019). Türkiye’de erken çocukluk döneminde STEM yaklaşımı. International Journal of Social Science Research, 8(2), 18-41.

PWC Türkiye TÜSİAD. (2017). 2023’e Doğru Türkiye’de STEM Gereksinimi Raporu. İstanbul, Türkiye, 28 s.

Roberts, L. (2003). Creativity. Tech Directions, 63(3), 12

Siew, M., Amir, N., and Chong, L. (2015). The perceptions of pre-service and in-service teachers regarding a project-based. STEM approach to teaching science. Springer Plus, 4(3), 1-20.

Soylu, S.(2016). STEM education in early childhood in Turkey. Journal of Educational and Instructional Studies in the World, 6(1), 38-47.

Tank, K. M., Moore, T .J., Dorie, B. L., Gajdzik, E., Sanger, M. T., Rynearson, A. M., and Mann, E. F. (2018). Engineering in early elementary classrooms through the integration of high-quality literature, design, and STEM context. Early engineering learning. Netherlands: Springer.

Tippett, D., and Milford, M. (2017). Anaokulu öncesi bir sınıftan bulgular: erken çocukluk eğitiminde STEM için vaka oluşturma. Uluslararası Bilim ve Matematik Eğitimi Dergisi, 15, 67-86.

Torrance, E. P. (1965). Rewarding Creative Behavıvor. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall Uğraş, M. (2017). Okul öncesi öğretmenlerinin STEM uygulamalarına yönelik görüşleri. The Journal of New Trends in Educational Science, 1(1), 39-54.

Torrance, E.P., and Ball, O.E. (1984). Torrance tests of creative thinking. streamlined (revised) manual. Figural Tests A-B. Scholastic Testing Service. Illinois

Uğraş, M. (2017). Okul öncesi öğretmenlerinin STEM uygulamalarına yönelik görüşleri. The Journal of New Trends in Educational Science, 1(1), 39-54.

Ülger, K. (2014). The investigation of the students' creative thinking development. Education and Science, 39(175), 275-284.

Yıldırım, A. (2014). Okul öncesinde yaratıcı problem çözme etkinliklerinin yaratıcılığa etkisi (5 yaş örneği). Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara

Yıldırım, B., ve Altun, Y. (2014). STEM eğitimi üzerine derleme çalışması: Fen bilimleri alanında örnek ders uygulanmaları. International of Education Research, 4(3), 239248.

Yıldırım, B., ve Türk, C. (2017). Sınıf öğretmeni adaylarının STEM eğitimine yönelik görüşleri: uygulamalı bir çalışma. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 195-213

Zan, B., and Geiken, R. (2010). Ramps and Pathways: Developmentally Appropriate. Intellectually Rigorous and Fun Physical Science, 65(1), 12-12.

Wendell, K.B. (2008). The theoretical and empirical basis for design-based science instruction for children. Tufts University Qualifying Paper, 3(2), 92- 136.

Yayınlanmış

2021-12-07

Nasıl Atıf Yapılır

Güldemir, S., & Çınar, S. (2021). STEM etkinliklerinin okul öncesi öğrencilerinin yaratıcı düşünmesine etkisi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 5(2), 359–383. https://doi.org/10.24130/eccd-jecs.1967202152295